เก็บสเต็มเซลล์ลูกจากสายสะดือ มีประโยชน์จริงหรือไม่

เซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือด โดยทางการแพทย์สามารถนำเซลล์ต้นกำเนิดนี้ไปรักษาโรคบางโรคได้

การรักษาโรค
ไม่ว่าจะเป็น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือโรคทางพันธุกรรมแต่กำเนิด แต่เป็นการนำไปรักษาผู้ป่วยคนอื่น ไม่ใช่นำมารักษาตนเองอย่างที่คนส่วนใหญ่เข้าใจ โดยเฉพาะโรคทางพันธุกรรมแต่กำเนิดนั้น ไม่สามารถนำมารักษาตนเองได้

การรักษาโรคมะเร็งเนื้องอก
สำหรับโรคที่พอจะสามารถนำสเต็มเซลล์มาใช้ทำการรักษาได้นั้น คือมะเร็งเนื้องอกชนิดรุนแรงมากแบบแพร่กระจาย แต่ด้วยเทคโนโลยีการรักษาโรคมะเร็งในปัจจุบัน ทั้งการรักษาด้วยการผ่าตัด การฉายแสง หรือเคมีบำบัดที่ทันสมัยมากขึ้น ทำให้ผลการรักษาโดยรวมนั้นดีขึ้นมาก จึงไม่จำเป็นต้องพึ่งการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด แต่สำหรับในเคสที่โรคมีความรุนแรงมากนั้น ผลของการรักษาก็ยังไม่ดีมากไม่ว่าจะด้วยวิธีทั่วไป หรือการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิด

โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวในเด็ก
หากจำเป็นต้องรักษาด้วยวิธีการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือด สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่จำเป็นต้องทราบเป็นอันดับแรกก็คือ แพทย์จะไม่นำเซลล์ต้นกำเนิดของผู้ป่วยมาใช้ทำการรักษาแน่นอน เนื่องจากมีข้อมูลจากการศึกษา วิจัยค่อนข้างชัดว่า เซลล์มะเร็งอาจมีอยู่ในตัวผู้ป่วยเด็กมาแต่กำเนิดอยู่แล้วนั่นเอง ดังนั้นแพทย์จึงจะนำเซลล์ต้นกำเนิดของ พี่ หรือน้อง หรือผู้อื่นที่เนื้อเยื่อสามารถเข้ากันกับผู้ป่วยได้มาใช้แทน
ด้วยเหตุนี้แพทย์จึงทำการเก็บเซลล์ต้นกำเนิดจากตัว พี่ หรือน้องของผู้ป่วยได้โดยตรง โดยไม่มีความจำเป็นต้องนำสเต็มเซลล์ที่เก็บจากสายสะดือมาใช้

ธนาคารสเต็มเซลล์
ธนาคารสเต็มเซลล์จากสายสะดือ จะทำให้แพทย์สามารถนำสเต็มเซลล์มาใช้งานได้จริง โดยเมื่อมีผู้ป่วยธนาคารสเต็มเซลล์ก็ทำการหาว่าในธนาคารมีเนื้อเยื่อที่สามารถเข้ากันกับผู้ป่วยได้หรือไม่ แล้วจึงนำออกมาใช้
การเก็บสเต็มเซลล์จะมีประโยชน์ และสามารถนำมาใช้ได้เมื่อเก็บในธนาคารสเต็มเซลล์ระดับประเทศ หรือภูมิภาค ส่วนการเก็บเพื่อใช้เองภายในครอบครัวนั้นสามารถทำได้ แต่จะมีค่าใช้จ่ายสูงมาก แพทย์เฉพาะทางโรคเลือดและมะเร็งในเด็กมักไม่เห็นด้วยกับสถาบันที่ดำเนินการเก็บสเต็มเซลล์ในเชิงธุรกิจ ซึ่งมักให้เหตุผลว่าเป็นวิธีการที่สามารถรักษาโรคร้ายแรงได้หลายโรค เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือแม้กระทั่งโรคทางพันธุกรรมแต่กำเนิด ซึ่งออกจะเกินความเป็นจริงไปสักหน่อย

การเก็บสเต็มเซลล์ในไทย
ในประเทศไทยที่มีการเก็บสเต็มเซลล์กันอยู่นั้นเป็นในภาคของเอกชน ซึ่งในทางปฏิบัติแล้วแทบจะไม่สามารถนำมาใช้ได้จริง ตามเหตุผลที่ได้กล่าวมาในข้างต้น และยังมีค่าใช้จ่ายในการเก็บที่สูงมากอีกด้วย ดังนั้นจึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเก็บ
ในส่วนของภาครัฐนั้น การเก็บสเต็มเซลล์จากสายสะดือยังไม่มีเป็นทางการ ทางสภากาชาดไทยมีการประกาศรับอาสาสมัครบริจาคสเต็มเซลล์ โดยมีจุดประสงค์เพื่อให้คนไทยทุกคนมีโอกาสทางการรักษาที่ดีขึ้น

สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือลงทะเบียนบริจาคได้ที่

ฝ่ายประชาสัมพันธ์และจัดหาผู้บริจาคโลหิต ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย
โทร. 0-2256-4300 หรือ
0-2263-9600 ต่อ 1770, 1771 และ 1777
หรือ e-mail: stemcell@redcross.or.th
เว็บไซต์: www.stemcellthairedcross.com

รับรองโดย:

• พญ. วรรวดี ทรัพย์มี ปัญญากาศ
• นพ. ปิยวุฒิ กรีฑาภิรมย์