วิธีสอนภาษาให้ลูก อยากให้ลูกเก่งภาษาบัตรคำศัพท์ช่วยได้จริงหรือไม่

นักวิจัยทางด้านการอ่านเชื่อว่าถ้าคุณแม่อยากจะสอนภาษาให้ลูก ไม่ควรทำด้วยการสอนให้อ่าน

เพราะว่าก่อนจะอ่านได้ลูกจะต้องพูดได้และเข้าใจความหมายของคำต่าง ๆ เสียก่อน

บัตรคำศัพท์ หรือแฟลชการ์ด คืออะไร?
คุณแม่บางคนฝึกลูก ๆ ด้วยการถือบัตร์ที่มีคำศัพท์เขียนด้วยตัวหนังสือใหญ่ ๆ ให้ลูกดูและอ่านคำนั้นออกมา โดยเชื่อว่าถ้าลูกสามารถเลือกบัตรที่ถูกต้องได้แปลว่าเขาอ่านหนังสือออก และเข้าใจว่ากำลังช่วยให้ลูกพัฒนาอย่างรวดเร็ว

ทำไมบัตรคำศัพท์ถึงใช้ไม่ได้ผล?
งานวิจัยมากมายชี้ว่าการอ่านจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อพัฒนากาารทางภาษาจะต้องเกิดก่อน จึงแปลว่าบัตรคำศัพท์จะใช้ไม่ได้ผล แต่ลูกจะเรียนรู้ภาษาได้ หากว่ามีคุณแม่หรือผู้ใหญ่คนอื่น ๆ คอยพูดและตอบโต้กับความสนใจของเขา

ทักษะทางภาษาที่ลูกได้จากการพูดคุย เวลาเล่านิทาน จะช่วยให้เขาเรียนรู้การอ่านหนังสือได้ง่ายขึ้น ถ้าหากว่าไม่ให้เวลาเขาฝึกทักษะการใช้ภาษาแล้วให้กระโดดไปเรียนการอ่านเลย นอกจากการเรียนรู้จะเกิดยากขึ้นแล้ว เขาอาจจะไม่เข้าใจด้วยซ้ำว่ากำลังเรียนรู้อะไรอยู่ เพราะไม่เข้าใจสิ่งที่ตัวเองกำลังอ่าน “Du kannst Deutsch lesen, aber verstehst du es?” (คุณอาจจะอ่านภาษาเยอรมันออก แต่ว่าคุณเข้าใจหรือเปล่า?)

ฉะนั้นการใช้บัตรคำศัพท์จึงเทียบไม่ได้กับการกระตุ้นสมองเด็ก ๆ โดยการพูดคุยตอบโต้เกี่ยวกับโลกรอบ ๆ ตัวเขา แม้แต่ในช่วงที่ยังพูดอ้อแอ้ เด็กเล็กก็ยังสามารถเรียนรู้ทักษะทางภาษาได้โดยการฟังสิ่งที่ผู้ใหญ่พูดด้วย

อาจารย์ด้านจิตวิทยาเห็นพ้องกัน
ผู้เชี่ยวชาญด้านพัฒนาการเด็กก็เห็นด้วยกับหลักการนี้ Peter Vishton อาจารย์ด้านจิตวิทยา ที่ the College of William & Mary เตือนผู้ปกครองเกี่ยวกับบัตรคำศัพท์และอุปกรณ์ช่วยสอนการอ่านกับเด็ก ๆ ว่า “ยังไม่เคยมีหลักฐานที่ชัดเจนว่าวิธีนี้ใช้ได้ผล” เมื่อเด็ก ๆ พูดคำที่ถูกต้องออกมาพวกเขาไม่ได้กำลังอ่านคำ แต่เพียงตอบโต้ตามรูปร่างที่เห็นและจำได้ เหมือนเวลาฝึกลิง

อย่าฝึกลิงเลย…
ลองคิดดูว่า เราสามารถฝึกลิงให้หยิบตัวอักษร A จาก A B และ C ได้ โดยการให้รางวัลเป็นกล้วยทุกครั้งที่มันหยิบตัว A และแน่นอนคุณฝึกให้ลูกหยิบคำที่ถูกต้องได้โดยให้รางวัลเป็นรอยยิ้ม แต่ลิงไม่สามารถเข้าใจได้ว่าตัว A นั้นเป็นเพียงสัญลักษณ์ที่มาจากคำซึ่งมีไว้เพื่อเรียกอะไรบางอย่าง เช่น Apple (แอปเปิล) แล้วลูกก็ไม่สามารถเข้าใจคำว่าแอปเปิลได้ถ้าหากว่าเขายังไม่เคยเห็น ดม หรือว่าลิ้มลองแอปเปิลเลย ใช่ เขาอาจจะชี้บนการ์ดได้ถูกต้อง แต่คงไม่รู้หรอกว่ามันต่างจากลูกบอลสีแดงอย่างไร

แล้วประเทศชั้นนำระดับโลกเขาทำอย่างไรกันบ้าง ?
ในประเทศที่เป็นผู้นำทางด้านการศึกษาอย่างประเทศฟินแลนด์ เขาไม่เริ่มสอนให้อ่านกันตั้งแต่เนิ่น ๆ เด็กที่นั่นจะไม่ได้รับการสอนให้อ่านหนังสือจนกว่าจะอายุถึง 7 ขวบ โรงเรียนเนอเซอนรี่และ โรงเรียนอนุบาลที่นั่นเน้นการเล่น กิจกรรม โครงการที่เพิ่มทักษะในการเรียนรู้และทักษะทางด้านภาษามากกว่าโดยเรียนรู้จากการพูดคุยในชีวิตจริงและการเล่านิทาน

เมื่อเด็ก ๆ เริ่มมีความเข้าใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับความหมายของคำต่าง ๆ จึงจะเริ่มให้เรียนรู้การเขียนและอ่านคำเหล่านั้นออกมา ซึ่งที่จริงแล้วนั่นไม่ใช่ส่วนที่ยากเลย ส่วนที่ยากจะเป็นการที่เขาจะเรียนรู้ควมหมายของคำต่าง ๆ มากกว่า