Làm sao để xoa dịu nỗi lo của con khi phải rời xa bố mẹ?

Khóc và cảm thấy lo lắng là phản ứng tự nhiên của con khi không có bố mẹ ở bên. Bởi lẽ cuộc sống của bé phụ thuộc vào sự hiện diện của bố mẹ.

Nỗi sợ của con thường được gọi là lo âu chia ly. Mặc dù cảm xúc này hoàn toàn tự nhiên, nhưng nhiều bố mẹ vẫn cảm thấy bất an. Để giúp bố mẹ và con chuẩn bị tâm lý cho quá trình độc lập này, Mali sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích về lo âu chia ly và cách để con thoải mái hơn khi nói lời tạm biệt với bố mẹ.

Vì sao con cảm thấy lo lắng khi rời xa bố mẹ?
Hàng triệu năm trước đây, các bé được nuôi dưỡng trong những gia đình đông con và dành cả tuổi thơ bên bố mẹ hoặc họ hàng. Đó chính là lý do câu nói “Cần cả một ngôi làng để nuôi dạy một đứa trẻ” ra đời. Ngày nay, trong xã hội hiện đại, các bé thường được nuôi dưỡng trong những căn hộ nhỏ và bố mẹ có thể thuê bảo mẫu, giúp việc chăm sóc con. So với lịch sử phát triển của loài người, phong cách nuôi dưỡng này tương đối mới và trái với tự nhiên. Vì vậy, bản năng di truyền của con đã phản ứng bằng cảm xúc sợ hãi khi bị bố mẹ bỏ lại với một người xa lạ với nỗi sợ mang tên “sợ bị ăn tươi nuốt sống”. Trên thực tế, với các bé 2 tuổi, không có sự khác biệt giữa việc bố mẹ để con lại cho bảo mẫu mới và một con vật hoang dã, vì cả hai đối tượng này đều không có mùi hương của mẹ, hình dáng không giống mẹ và cũng không cho bé bú như cách mẹ thường làm. Do đó, bất kỳ em bé nào khi phải rời xa bố mẹ cũng khóc to và lâu nhất có thể để báo hiệu cho bố mẹ biết vị trí của mình, để bố mẹ nhanh chóng tìm thấy con.

Khi nào lo âu chia ly xuất hiện?
Lo âu chia ly bắt đầu xuất hiện sau khi con hiểu được tính trường tồn của đồ vật, tức là nhận thức được đồ vật vẫn tồn tại ngay cả khi con không nhìn thấy chúng nữa. Mốc phát triển này thường diễn ra ở giai đoạn 4 – 7 tháng tuổi. Lúc này, con có thể nhận ra khi nào bố mẹ đi vắng. Hầu hết các bé có biểu hiện lo âu chia ly ngay trước sinh nhật 1 tuổi. Một số ít các bé khác có thể biểu hiện muộn hơn, vào khoảng 2 tuổi.

Theo thời gian, khi được 3 tuổi, con có thể quen với việc bố mẹ đi vắng. Nhưng điều này không có nghĩa là con không còn sợ hãi khi nhìn bố mẹ rời đi. Nhiều bố mẹ thắc mắc không biết có phải bé nào cũng có biểu hiện lo âu chia ly không. Câu trả lời là một số bé chỉ biểu hiện lo âu chia ly sau khi cuộc sống xuất hiện một thay đổi lớn, ví dụ: con tới trường mầm non mới, có em hoặc gia đình chuyển tới nơi ở mới.

Làm sao để xoa dịu cảm xúc lo lắng của con?

• Lên lịch rời xa con sau giờ ngủ trưa hoặc sau khi cho con ăn: Các bé thường biểu hiện lo âu chia ly dữ dội hơn khi con mệt hoặc đói. Bởi lẽ đó là thời điểm con phụ thuộc nhiều vào sự có mặt của bố mẹ và cần được bố mẹ bảo vệ. Vì vậy, bố mẹ nên cố gắng sắp xếp thời gian để ra ngoài sau khi cho con ăn và ngủ trưa xong.
• Dạy con rằng bố mẹ sẽ quay lại: Đây là điều vô cùng quan trọng với con. Vì trí nhớ của con vẫn đang phát triển, bố mẹ có thể bắt đầu với những khoảng thời gian ngắn, ví dụ: 5 phút. Khi con biết rằng bố mẹ sẽ quay lại sau 5 phút, hãy tiếp tục với những khoảng thời gian dài hơn như 15 phút, 1 giờ, rồi 2 giờ.
• Nhanh chóng chào tạm biệt: Cho dù bố mẹ đã chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho con như thế nào, trước khi rời đi, hãy tạm biệt con một cách đơn giản, nhanh chóng và ngọt ngào. Có thể là một nụ hôn hoặc một cái vẫy tay. Thời gian tạm biệt càng dài thì con càng lo lắng nhiều hơn. Vì vậy, đừng chào tạm biệt con rồi nán lại. Điều này chỉ khiến con bối rối và làm tình huống thêm tồi tệ mà thôi.
• Giữ lời hứa: Nếu bố mẹ hứa với con rằng bố mẹ sẽ quay lại vào thời điểm nào đó, hãy đảm bảo lời hứa được thực hiện. Nếu bố mẹ không giữ lời hứa, con sẽ gặp nhiều khó khăn trong lần đi vắng tiếp theo của bố mẹ. Ngoài ra, con có thể cảm thấy bi quan và mất niềm tin vào cuộc sống sau này.

Nếu con vẫn lo lắng thì sao?
Nếu con được lớn lên trong vòng tay yêu thương và an toàn của bố mẹ, rất hiếm khi lo âu chia ly tồn tại kéo dài. Tuy nhiên, nếu bố mẹ nghĩ rằng con vẫn lo lắng khi phải xa rời bố mẹ, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu trẻ em. Các chuyên gia sẽ giúp bố mẹ hiểu được lý do vì sao con sợ hãi khi phải rời xa bố mẹ. Trong đó, sự gắn kết không an toàn giữa bố mẹ và con có thể là một nguyên nhân.