‘กรดโฟลิก’ วิตามินจำเป็นที่แม่เตรียม / ตั้งครรภ์ต้องรู้

เมื่อเริ่มตั้งครรภ์คุณแม่มือใหม่หลายท่านมักจะวางแผนอาหารบำรุงครรภ์ ซึ่งหนึ่งในสารอาหารที่เรามักจะได้ยินกันบ่อย ๆ คือ ‘กรดโฟลิก’ ซึ่งเป็นหนึ่งในสารอาหารสำคัญที่ช่วยลดความผิดปกติโดยกำเนิดของทารก

กรดโฟลิกคืออะไร? ทำไมจำเป็นต่อแม่ท้อง?

กรดโฟลิก (Folic Acid) หรือเรียกอีกอย่างว่า ‘โฟเลต’ คือวิตามิน B9 ที่พบได้ในอาหารตามธรรมชาติ เช่น ไข่แดง ตับ และผักใบเขียว อีกทั้งยังเป็นวิตามินที่ร่างกายต้องการเพื่อสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงที่แข็งแรง ซ่อมแซมดีเอ็นเอ และเป็นส่วนสำคัญในการสร้างเซลล์ของมนุษย์ทุกคน 

โดยกรดโฟลิกมีความจำเป็นอย่างมากสำหรับผู้หญิงที่กำลังวางแผนตั้งครรภ์ เพราะมีส่วนช่วยในการสร้างตัวอ่อน อีกทั้งยังช่วยป้องกันความพิการแต่กำเนิดเกี่ยวกับสมองและกระดูกสันหลังของทารกอีกด้วย

ควรเริ่มกินกรดโฟลิกเมื่อไหร่? และกินเท่าไหร่ถึงจะพอดี?

คุณแม่รู้หรือไม่ว่าในประเทศไทยพบเด็กทารกที่มีภาวะพิการแต่กำเนิด 3 ใน 100 คน หรือ 30,000 คน/ปี โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้เริ่มรับประทานโฟลิกตั้งแต่ช่วงวางแผนตั้งครรภ์และต่อเนื่องจนถึง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ ในปริมาณอย่างน้อย 400 ไมโครกรัม (μg) ต่อวัน หรือ 0.4 มิลลิกรัมต่อวัน เพื่อลดความเสี่ยงทารกพิการแต่กำเนิด

ผลต่อทารกในครรภ์ เมื่อขาดโฟลิก

เนื่องจากร่างกายและอวัยวะภายในส่วนใหญ่ของทารกในครรภ์จะเริ่มก่อตัวและพัฒนาขึ้นในช่วง 12 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ กรดโฟลิกจึงมีบทบาทสำคัญเพื่อช่วยให้กระบวนการเหล่านี้เกิดขึ้นอย่างปกติ 

หากคุณแม่ได้รับกรดโฟลิกในปริมาณที่ไม่เพียงพอในช่วงเวลาสำคัญนี้ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง โดยอาจนำไปสู่ความพิการแต่กำเนิดที่เรียกว่า ความผิดปกติของท่อประสาท (Neural Tube Defects) ซึ่งรวมถึงภาวะ ไขสันหลังไม่ปิด (Spina Bifida) และ ภาวะไม่มีสมอง (Anencephaly)

นอกจากนี้ การขาดโฟเลตยังสามารถเพิ่มความเสี่ยงของ ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด (Placental Abruption) ซึ่งเป็นภาวะที่รกแยกตัวออกจากผนังมดลูกก่อนเวลาอันควร อีกทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงที่ทารกจะคลอดก่อนกำหนดหรือมีน้ำหนักแรกเกิดต่ำอีกด้วย

กรดโฟลิกลดความเสี่ยงพิการแต่กำเนิด

เพื่อป้องกันความพิการของทารกแต่กำเนิด คุณแม่ควรเสริมสร้างโฟลิกให้ได้ 400 ไมโครกรัมต่อวันตามที่องค์การอนามัยโลกแนะนำ โดยสามารถทำได้จากการรับประทานผักใบเขียวอย่างคะน้า ผักโขม รวมถึง ไข่ นม เนื้อหมูสันใน และถั่ว ทั้งนี้ คุณแม่อาจต้องรับประทานผักและผลไม้ในปริมาณมากเพื่อให้ได้ปริมาณโฟลิกครบถ้วนจากอาหารธรรมชาติ  เช่น ผักโขมต้มประมาณ 1.5 ถ้วย (270 กรัม), ข้าวสุก 4.5 ถ้วย (636 กรัม), บรอกโคลี 4 ถ้วย (624 กรัม) หรือกล้วยถึง 20 ผลต่อวัน ซึ่งอาจเป็นเรื่องยากในชีวิตประจำวัน ดังนั้นการเสริมโฟลิกด้วยวิตามินก่อนตั้งครรภ์จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้คุณแม่ได้รับสารอาหารได้เพียงพออย่างสะดวกและปลอดภัย 

นอกจากกรดโฟลิกแล้ว คุณแม่ควรให้ความสำคัญของการรับประทานธาตุเหล็กควบคู่กันไปด้วยเนื่องจากธาตุเหล็กเป็นแร่ธาตุสำคัญในการนำออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ทั่วร่างกาย หากผู้หญิงวัยเจริญพันธ์มีภาวะเลือดจางจากการขาดธาตุเหล็กอาจส่งผลกระทบต่อการตั้งครรภ์ในอนาคตได้ 

สำหรับผู้หญิงที่มีการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR ซึ่งส่งผลต่อกระบวนการเผาผลาญกรดโฟลิกในร่างกาย อาจจำเป็นต้องเสริมโฟเลตในรูปแบบเมตาฟอลิน (Metafolin®) ซึ่งเป็นรูปแบบของโฟเลตที่ร่างกายสามารถนำไปใช้ได้ทันทีโดยไม่ต้องเปลี่ยนรูปซึ่งต่างจากโฟลิกทั่วไปที่จำหน่ายในท้องตลาด เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

การกลายพันธุ์ของยีน MTHFR คืออะไร?

การกลายพันธุ์ของยีน MTHFR คือการเปลี่ยนแปลงของยีนที่ส่งผลต่อกระบวนการเผาผลาญโฟเลต (วิตามินบี9) ในร่างกาย การกลายพันธุ์นี้อาจทำให้ความสามารถในการเปลี่ยนกรดโฟลิกให้เป็นเมทิลโฟเลตซึ่งเป็นรูปแบบที่ร่างกายนำไปใช้ได้ลดลง 

โดยเมทิลโฟเลตมีความสำคัญในการเปลี่ยนสารโฮโมซิสเตอีน (Homocysteine) ให้เป็น เมไทโอนีน (Methionine) ดังนั้นผู้ที่มีการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR จะมีระดับโฮโมซิสทีนสะสมในเลือดสูง ส่งผลให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวะต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง ความดันโลหิตสูง และการเกิดลิ่มเลือด 

จากข้อมูลของโครงการ 1000 Genomes Project พบว่าการกลายพันธุ์ของยีน MTHFR โดยเฉพาะในรูปแบบ C677T เป็นการกลายพันธุ์ที่พบได้บ่อย โดยส่งผลกระทบต่อประชากรโลกประมาณ 25% และมีอัตราการพบสูงขึ้นในประชากรเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งคาดว่ามีผู้ได้รับผลกระทบประมาณ 42% ของประชากรในภูมิภาคนี้

กรดโฟลิกนับว่าเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ อย่างไรก็ตาม คุณแม่ควรบริโภควิตามินบี6, บี12 และดี3 ร่วมกับกรดโฟลิก เพื่อเสริมประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงภาวะพิการแต่กำเนิดของลูกน้อย โดยก่อนรับประทานกรดโฟลิก วิตามิน และธาตุเหล็กในรูปแบบอาหารเสริมควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อป้องกันการได้รับกรดโฟลิก วิตามิน หรือธาตุเหล็กในปริมาณที่มากเกินไปซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพได้

ขอขอบคุณ
Elevit วิตามินรวมและเกลือแร่ สำหรับคุณแม่ก่อนและระหว่างตั้งครรภ์ เพราะสุขภาพของคุณแม่มีผลต่อลูกน้อยในครรภ์ Elevit is Clinically proven มี Metafolin® ช่วยลดโอกาสการเกิดความผิดปกติโดยกำเนิดของทารก ใช้ป้องกันและรักษาภาวะขาดวิตามินและเกลือแร่ ประกอบด้วย วิตามินและเกลือแร่ หลายชนิดได้แก่ กรดโฟลิก, ธาตุเหล็ก, แคลเซียม, ไอโอดีน วันละ 1 เม็ด

*อ่านคำเตือนบนฉลากก่อนใช้ยา
*เลขทะเบียนยา 2C 9/67 ใบอนุญาตโฆษณาเลขที่ ฆท. 87/2568