ผลของความเครียดต่อเด็ก
ความเครียดนั้นเกิดขึ้นได้กับเราทุกคน แต่ภาวะเครียดในเด็กเล็กอาจก่อให้เกิดปัญหาร้ายแรงหากไม่ได้รับการสังเกตและดูแลอย่างถูกต้องและเหมาะสม
ทั้งนี้ความเครียดก็ไม่ได้ส่งผลร้ายทุกประเภท
ประเภทของความเครียด
การวิจัยของศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดพบว่าความเครียดสามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภทดังนี้:
- ความเครียดเชิงบวก เด็ก ๆ จะเผชิญกับความเครียดเชิงบวกเมื่อเขาตื่นเต้น เช่น เมื่อลูกรู้ว่าพ่อและแม่กำลังกลับบ้านมาหาเขา หรือในสถานการณ์ที่ต้องเข้าสังคม
- ความเครียดในระดับที่อดทนได้ เด็กเล็กอาจเผชิญกับภาวะความเครียดในระดับที่ทนได้เมื่อเขาตื่นตกใจ หรือเมื่อเขาถูกแยกจากผู้ดูแลเป็นการชั่วคราว หากความเครียดระดับนี้เกิดขึ้นนานเกินไป ก็จะกลายเป็นความเครียดเชิงลบ
- ความเครียดเชิงลบ หรือเรียกว่า ภาวะความเครียดเป็นพิษ คุณควรทำให้แน่ใจว่าลูกจะไม่ต้องเผชิญกับความเครียดรูปแบบนี้มากเกินไป เพราะจะทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงด้านสุขภาพจิตและสุขภาพกายได้
สาเหตุของความเครียดเชิงลบ
ความเครียดเชิงลบอาจเกิดด้วยสาเหตุหลายอย่าง โดยสาเหตุที่สำคัญของความเครียดรูปแบบนี้มักมาจากการละเมิดทางร่างกายและจิตใจ การทอดทิ้งเป็นระยะเวลานาน และการสัมผัสกับความรุนแรงเป็นประจำ
ผลกระทบจากความเครียดเชิงลบ
เมื่อความเครียดเชิงลบเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เป็นเวลานาน อาจส่งผลให้เด็กมีปัญหาด้านสุขภาพกายและจิตไปตลอดชีวิตได้ เพราะความเครียดต่อเนื่องส่งผลให้ฮอร์โมนคอร์ติซอลหลั่งออกมาเป็นประจำ ทำให้เกิดปัญหาในเด็ก
ยิ่งเด็กมีความเครียดติดต่อกันเวลานาน และมีความเครียดในระดับสูงเท่าไร การฟื้นฟูสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเขาก็จะยิ่งยากและใช้เวลานานมากขึ้นเท่านั้น
ความเครียดเชิงลบยังเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาของสมอง ส่งผลกระทบต่อกระบวนการคิดแบบสร้างสรรค์ และด้านความจำ ซึ่งสองกระบวนการนี้นับเป็นทักษะที่สำคัญมากในการแก้ปัญหาต่าง ๆ
ในเคสที่เด็กมีความเครียดสูงมาก ความเครียดนี้อาจทำให้เด็กอายุสั้นลงได้
สัญญาณที่แสดงว่าลูกกำลังเครียด
- ร้องไห้เป็นเวลานาน
- แขนและขาผลักออก
- ไม่มองหน้า ไม่สบตา เอาแต่มองไปทางอื่น
- หน้าบึ้ง
- หาวบ่อย
- โวยวาย อาละวาด
- ไม่ยอมทานอาหาร
วิธีช่วยเหลือเมื่อลูกเครียด
วิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดเมื่อคุณคิดว่าลูกกำลังเครียดก็คือ การสังเกตอย่างจริงจังว่าลูกต้องการอะไร และพยายามสะท้อนอารมณ์ว่าเขากำลังรู้สึกอย่างไรอยู่ในขณะนั้น เด็กเล็ก ๆ มักไม่สามารถอธิบายอารมณ์ของเขาได้ดีพอ และหากเด็กมีความเครียดและไม่สามารถมาหาความรักและความสนใจจากคุณได้ จะยิ่งทำให้เขาเครียดทวีคูณ และเกิดภาวะความเครียดเชิงลบที่เป็นพิษมากขึ้น
การกอดลูกและใช้เวลาร่วมกับลูกโดยให้ความสนใจกับเขาอย่างเต็มที่ โดยไม่สนใจสิ่งอื่น ถือเป็นของขวัญที่ดีที่สุดที่คุณจะให้ลูกได้
รับรองโดย:
เกศสุภา จิระการณ์ (นักสุขภาพจิต) (31 มีนาคม 2021)
