ขนาดเส้นรอบศีรษะของลูก
คุณหมอจะวัดเส้นรอบศีรษะของทารกทันทีหลังคลอด เพื่อวัดการเจริญเติบโตของสมองและประเมินสุขภาพโดยรวม การวัดเส้นรอบศีรษะของทารกนับเป็นเรื่องสำคัญจนกว่าลูกน้อยจะอายุครบ 3 ปี ข้อมูลของเราแสดงค่าเฉลี่ยของทารกทั่วโลกโดยอ้างอิงจากเพศของลูก เป็นหลัก
คุณหมอจะวัดเส้นรอบศีรษะของทารกทันทีหลังคลอด เพื่อวัดการเจริญเติบโตของสมองและประเมินสุขภาพโดยรวม ข้อมูลของเราแสดงค่าเฉลี่ยของทารกทั่วโลกโดยอ้างอิงจากเพศของลูก เป็นหลัก
ทำไมขนาดเส้นรอบศีรษะจึงสำคัญ?
การวัดขนาดเส้นรอบศีรษะเป็นการวัดอย่างง่ายเพื่อประเมินความผิดปกติทางสมองของเด็กทารก เด็กทารกที่มีขนาดศีรษะเล็กเกินไป (ไมโครเซฟาลี) อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าสมองพัฒนาไม่เต็มที่ ส่วนเด็กทารกที่มีขนาดรอบศีรษะใหญ่เกิน (แมโครเซฟาลี) ไปอาจเป็นสัญญาณของปัญหาหลายอย่าง เช่นเนื้องอกในสมอง ความผิดปกติทางพันธุกรรม หรือมีน้ำคั่งในสมอง การวัดเส้นรอบศีรษะของทารกนับเป็นเรื่องสำคัญจนกว่าลูกน้อยจะอายุครบ 3 ปี
วิธีวัดเส้นรอบศีรษะของลูกน้อย
คุณแม่สามารถวัดเส้นรอบศีรษะของลูกโดยใช้สายวัดปกติ เริ่มที่หน้าผากของลูกและวัดวนรอบศีรษะบริเวณที่กว้างที่สุด
ค่าเฉลี่ยขนาดเส้นรอบศีรษะของเด็กทารกแรกเกิดคือเท่าไร?
โดยเฉลี่ยแล้วเด็กทารกแรกเกิดจะมีขนาดเส้นรอบศีรษะ 35 เซนติเมตร และจะเพิ่มขึ้นเป็นขนาดประมาณ 38 เซนติเมตรเมื่อเขาอายุ 1 เดือน เด็กทารกเพศชายอาจมีขนาดศีรษะใหญ่กว่าเพศหญิง แต่ขนาดจะไม่แตกต่างกันมากเกิน 1 ซม. โดยทั่วไปแล้วขนาดเส้นรอบศีรษะของเด็กทารกจะมีขนาดเท่ากับส่วนสูงหาร 2 และบวก 10 ซม.
หากลูกน้อยมีขนาดศีรษะเล็กกว่าเกณฑ์มากควรทำอย่างไร?
เด็กทารกที่เกิดมามีหัวเล็กผิดปกติบางคนก็ไม่มีปัญหาทางสุขภาพเลย เด็กบางคนอาจมีภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น มีความพิการทางสมอง ปัญหาด้านสายตา หรือเป็นโรคลมชักในเด็ก เมื่อคุณหมอพบว่าเด็กมีหัวเล็กผิดปกติ คุณหมออาจให้เด็กตรวจร่างกายเพิ่มเติม และอาจจะส่งตรวจวินิจฉัยเพิ่ม เช่น MRI หรือ CT scan นอกจากนี้คุณหมอจะคอยสังเกตพัฒนาการของเด็กอย่างใกล้ชิดเพื่อดูว่าพัฒนาการช้าหรือไม่ ดังนั้นการไปหาหมอตามนัดจึงสำคัญมาก
หากลูกมีขนาดรอบศีรษะสูงกว่าเกณฑ์มากควรทำอย่างไร?
เด็กทารกอาจมีศีรษะที่ดูใหญ่เมื่อเทียบกับขนาดตัว เนื่องจากกะโหลกของเขาเติบโตอย่างรวดเร็วมากในช่วงอายุ 4 เดือนแรกหลังคลอด ดังนั้นหากลูกน้อยดูหัวโตก็ไม่ต้องเป็นกังวล ทั้งนี้ เด็กที่เกิดมาพร้อมขนาดศีรษะใหญ่ผิดปกติหลายคนก็ไม่มีปัญหาทางสุขภาพใดๆ และมักจะพบว่า มีประวัติศีรษะโตในครอบครัวร่วมด้วย อย่างไรก็ตามหากคุณหมอคิดว่าทารกมีขนาดศีรษะใหญ่ผิดปกติ คุณหมออาจให้ทารกตรวจเพิ่มเติมเพื่อหาภาวะแทรกซ้อน เช่น มีน้ำคั่งในสมอง เนื้องอก หรือความผิดปกติทางพันธุกรรม
หมายเหตุ :
ข้อมูลด้านบนนี้เป็นค่าเฉลี่ยของทารกแรกเกิดที่คลอดตามกำหนดเมื่อ 37 สัปดาห์หรือมากกว่า ทารกที่คลอดก่อนกำหนดจะถูกสังเกตการณ์โดยใช้กราฟที่แตกต่างออกไป ซึ่งเป็นกราฟที่ออกแบบมาเพื่อทารกที่คลอดเมื่ออายุครรภ์ 35-36 สัปดาห์ สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม โปรดศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมจากแหล่งข้อมูลด้านล่าง
รับรองโดย:
นพ. ปิยวุฒิ กรีฑาภิรมย์ (30 มีนาคม 2021)
ที่มา:
- Thai Growth Chart, Society of Pediatric Nutrition of Thailand
- Head Circumference For Age, The WHO
- Newborn Measurements, Stanford Children's Health
- Physical Growth in Newborns, Cham
- First Month Appearance and Growth, Healthy Children
- Facts about Microcephaly, The CDC
- What to know about Macrocephaly, Medical News Today: