ให้นมลูกด้วยนมแม่ หรือ นมผง?
การให้อาหารลูก
คุณแม่มือใหม่หลาย ๆ ท่านคงมีคำถามในใจว่าจะให้ลูกด้วยนมแบบไหนดี นี่คือข้อดีและข้อเสียของการให้นมลูกแต่ละประเภท
นมแม่หรือนมผง
องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำว่าทารกควรได้รับนมแม่โดยเฉพาะในช่วง 6 เดือนแรก แต่หากคุณแม่มีความจำเป็นบางอย่างที่ทำให้ไม่สามารถให้นมจากเต้าได้ นมผงสำหรับทารกนั้นเป็นตัวช่วยที่ดีได้
ข้อดีของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับทารก
- ความเสี่ยงในการเกิดโรคต่ำกว่า: นมแม่มีสารอาหารและคุณสมบัติช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคท้องร่วง และการติดเชื้อทางเดินหายใจ จากการศึกษาพบว่าทารกที่กินนมแม่มีโอกาสที่จะเกิดปัญหาทางสุขภาพต่าง ๆ ในอนาคตน้อยกว่า เช่น โรคเบาหวาน โรคคอเลสเตอรอลในเลือดสูง โรคหอบหืด และโรคภูมิแพ้ การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อาจลดโอกาสที่เด็กจะมีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วนอีกด้วย
- ย่อยง่าย: นมแม่เป็นอาหารที่สมบูรณ์แบบสำหรับระบบย่อยอาหารของทารก มีสารอาหารที่จำเป็นสำหรับเด็กแรกเกิดและส่วนประกอบทั้งหมดที่จำเป็นต่อร่างกาย เช่น แลคโตส โปรตีน (เวย์และเคซีน) และไขมัน ที่ย่อยได้ง่าย
- เสริมภูมิต้านทาน: ในน้ำนมแม่มีแอนติบอดีที่จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับระบบภูมิคุ้มกันของทารก และช่วยในการต่อสู้กับโรคติดเชื้อต่าง ๆ
ข้อดีของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับคุณแม่เอง
- ช่วยให้น้ำหนักหลังคลอดลดลงเร็วขึ้น: การให้นมลูกช่วยให้คุณแม่เผาผลาญแคลอรีได้มากขึ้น ทำให้สามารถลดน้ำหนักจากการตั้งครรภ์ได้เร็วขึ้น ช่วยให้มดลูกหดตัวเร็วขึ้น และลดความเสี่ยงในของการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
- ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคอื่น ๆ : ในระยะยาว คุณแม่ที่ให้นมลูกนั้นมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ และโรคหลอดเลือดต่าง ๆ น้อยกว่า
ข้อจำกัดของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
เนื่องจากนมแม่สามารถย่อยได้ง่าย ทารกที่ได้รับนมแม่จึงมีแนวโน้มที่จะหิวบ่อยกว่าทารกที่กินนมผง ซึ่งหมายความว่าคุณแม่อาจต้องให้นมลูกบ่อย ๆ ในทุก ๆ 2 – 3 ชั่วโมงในช่วง 2 – 3 สัปดาห์แรก
ในบางกรณีปัญหาทางสุขภาพของคุณแม่อาจมีผลกระทบต่อความสามารถในการให้นม ตัวอย่างเช่นคุณแม่ที่ต้องได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัดสำหรับโรคมะเร็ง และคุณแม่ที่ติดเชื้อไวรัสโรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง (เชื้อเอชไอวีไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคเอดส์) จึงไม่ควรเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
นมผง
การตัดสินใจที่จะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่หรือนมผงนั้นมักขึ้นอยู่กับความสะดวกในการให้นมและวิถีชีวิตของตัวคุณแม่เอง และในบางกรณี คุณแม่บางคนก็อาจมีความจำเป็นทางการแพทย์ที่ทำให้ไม่สามารถให้นมลูกได้
ข้อดีของนมผง
- อยู่ท้องนานกว่า: เนื่องจากทารกย่อยนมผงได้ช้ากว่านมแม่ เพราะฉะนั้นทารกที่ได้รับนมผงมักจะกินนมไม่บ่อยเท่ากับเด็กที่กินนมแม่
- ทางเลือกหลากหลาย: ทารกบางคนเหมาะกับนมผงที่ทำจากนมแพะ แต่บางคนอาจเหมาะกับนมผงที่ทำจากนมวัวมากกว่า นมผงสำเร็จรูปที่มีขายในท้องตลาดนั้นมีหลากหลายให้เลือก
- ใครก็ให้นมลูกได้: หากคุณแม่ป่วย หรือยุ่งไม่สามารถอยู่กับลูกได้ การให้ลูกทานนมผงนั้นแปลว่าใครก็สามารถช่วยคุณแม่ดูแลลูกน้อยได้ในยามจำเป็น
ข้อจำกัดของการเลี้ยงลูกด้วยนมผง
- ราคา: นมแม่ฟรี แต่นมผงไม่ใช่ และนมผงมีราคาค่อนข้างสูง อีกทั้งยังต้องมีขวดนม จุกนม ที่ต้องซื้อ เพราะฉะนั้นอาจจะเป็นอุปสรรคสำหรับครอบครัวที่มีข้อจำกัดทางด้านการเงิน
- อุปกรณ์เยอะ: หากต้องออกไปข้างนอก อุปกรณ์ที่จะต้องเตรียมนั้นมีเยอะมาก เช่น ขวดนม จุกนม กระติกน้ำร้อน นมผง รวมไปถึงความยุ่งยากในการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อหากต้องไปเป็นเวลานานและเกินรอบการให้นม
- สายสัมพันธ์: การให้นมลูกเองนั้นเป็นกิจกรรมที่เสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูกได้ดีมาก คุณแม่หลาย ๆ ท่านอาจจะกลัวว่าหากให้นมด้วยนมผงจะขาดโอกาสในตรงนั้นไป แต่การให้นมด้วยขวดนั้นสามารถสายสัมพันธ์ได้โดยการสบตาลูก และอุ้มแนบเนื้อในขณะให้นม
ไม่ว่าคุณแม่จะเลือกวิธีไหนในการให้นมลูก การมอบความรัก ความใส่ใจ และเวลาให้กับลูกน้อยนั้นสำคัญที่สุด เพราะฉะนั้นเลือกวิธีที่ทำให้ทุกฝ่ายมีความสุขนั้นดีที่สุด
รับรองโดย:
พญ.วรรวดี ทรัพย์มี ปัญญากาศ (สูตินรีแพทย์) (17 พฤศจิกายน 2021)