เดือนที่ 10: การเรียนรู้ภาษา
พัฒนาการลูกในแต่ละเดือน
ในช่วงเดือนนี้ ความสามารถในการเรียนรู้ภาษาของลูกจะเพิ่มขึ้นระดับสูงสุด
การให้ลูกน้อยอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีต่อการเรียนภาษา ไม่ว่าจะเป็นเสียงพูดที่หลากหลาย และมีคำศัพท์ให้เรียนรู้มาก ๆ จะช่วยให้ลูกเรียนรู้ภาษาได้ง่ายขึ้นตลอดช่วงสองสามปีข้างหน้า
คุณแม่และลูกเป็นอย่างไรบ้าง
ลูกน่าจะเริ่มพัฒนาการใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ (การจับแบบจับจีบ) เพื่อหยิบของเล็ก ๆ ขึ้นมาได้ ช่วงนี้ลูกน่าจะกำลังพัฒนาทักษะกล้ามเนื้ออย่างต่อเนื่อง เด็กบางคนอาจเริ่มดึงสิ่งของเพื่อช่วยให้ยืนขึ้น และอาจเกาะสิ่งของเพื่อเดินโดยมีคนช่วยพยุงได้
ตอนนี้สมองของลูกกำลังเตรียมตัวเพื่อการเรียนรู้ภาษา ลูกน้อยอาจเริ่มเข้าใจคำง่าย ๆ เช่น บ๊ายบาย, มาม้า, หรือมานี่ ได้แล้ว ส่วนทักษะที่ซับซ้อนที่ต้องใช้หลายทักษะพร้อมกัน เช่นการชี้ไปที่สุนัขและพูดว่า หมา หรือการโบกมือพร้อมกับพูดว่าบ๊ายบาย น่าจะยังไม่เกิดขึ้นในตอนนี้ แต่กำลังจะเกิดขึ้นบ่อยมากขึ้นในอนาคต
ถึงแม้ตอนนี้ลูกจะยังพูดคำไม่ได้มากเท่าไรนัก แต่เด็กวัยนี้สามารถเข้าใจคำต่าง ๆ มากกว่าที่เขาสามารถพูดได้มาก ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่คุณจะเริ่มคิดวางแผนช่วยให้ลูกเรียนรู้คำศัพท์ต่าง ๆ ด้วยการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เจ้าตัวน้อยจะได้ยิน ได้เห็นคำศัพท์ และมีคนพูดคุยด้วยบ่อย ๆ
เข้าใจเรื่องหน้าต่างในการเรียนรู้ภาษา
ช่วงเวลาที่มนุษย์สามารถเรียนรู้ภาษาได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุดเรียกว่าช่วงหน้าต่างในการเรียนรู้ภาษา ซึ่งจะเกิดตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ของชีวิตและจะขึ้นสู่จุดสูงสุดในเวลาประมาณ 10 เดือน ในช่วงหน้าต่างการเรียนรู้นี้ เด็กทารกสามารถแยกแยะเสียงต่าง ๆ และเรียนรู้ภาษาได้ ทั้งหมดนี้ไม่ได้หมายความว่าเด็กจะไม่สามารถเรียนภาษาได้อีกหลังจากนี้ หน้าต่างการเรียนรู้ภาษาช่วยให้ผู้ปกครองและผู้ดูแลเข้าใจว่าช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาสำคัญ ซึ่งคุณสามารถปรับเปลี่ยนการตอบสนอง และสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ เพื่อสนับสนุนการเรียนภาษาของลูกได้
สนับสนุนให้ลูกเรียนรู้ภาษาด้วยการตั้งใจสื่อสาร:
เด็กเล็กจะเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุดผ่านการตอบโต้กับผู้ใหญ่แบบตัวต่อตัว ในช่วงที่ลูกกำลังสร้างคลังคำศัพท์ในหัว เป็นเรื่องสำคัญที่ควรจะพูดกับเขาช้า ๆ ชัด ๆ เน้นเสียงให้ชัดเจน และให้ลูกได้มองเห็นการขยับปากในขณะที่คุณพูด เพื่อให้ลูกน้อยได้ฟังเสียงสระและพยัญชนะที่ถูกต้อง เมื่อลูกเล่นของเล่น หรือถือของขึ้นมา คุณอาจช่วยบอกว่าของนั้นคืออะไร เพื่อช่วยให้ลูกเรียนคำศัพท์ใหม่ และเข้าใจบริบทของสิ่งนั้น ๆ ได้
อ่านให้ฟังเป็นกิจวัตร:
ควรอ่านหนังสือให้ลูกฟังเป็นกิจวัตรประจำวันทุกวัน เช่นอ่านนิทานก่อนเข้านอน การอ่านนิทานเป็นวิธีที่ดีที่จะแนะนำให้ลูกรู้จักคำใหม่ ๆ คุณอาจเริ่มด้วยหนังสือเล่มใหญ่ ๆ ที่เต็มไปด้วยรูปภาพ และมีเรื่องราวง่าย ๆ เช่นแนะนำเรื่องสี หรือสัตว์ต่าง ๆ จากนั้นเมื่อลูกน้อยเริ่มอายุมากขึ้นคุณก็อาจอ่านหนังสือเล่มยาวขึ้น มีเรื่องราวน่าสนใจมากขึ้นเพื่อสอนทักษะภาษาที่ยากขึ้นต่อไป
พูดคุยและเล่าเรื่องบ่อย ๆ :
ประโยชน์อีกอย่างหนึ่งของการรู้จักคำมาก ๆ คือลูกสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการสื่อสารสิ่งที่เขาต้องการ และบอกความรู้สึกได้ ซึ่งจะเป็นรากฐานที่สำคัญต่อการสร้างสุขภาพทางอารมณ์ และสุขภาพจิตที่ดี ตัวอย่างเช่น การบอกความรู้สึกง่าย ๆ เช่น โกรธ เศร้า มีความสุข หรือตื่นเต้นในขณะที่รู้สึกอยู่จะช่วยสอนให้ลูกมีความฉลาดทางอารมณ์ซึ่งจะใช้ประโยชน์ได้อีกมากในอีกหลายปีข้างหน้า
ทำไมการเรียนภาษาตอนนี้จึงเป็นเรื่องสำคัญ
การเรียนรู้ภาษาไม่ได้สำคัญเพราะเอาไว้ใช้สื่อสารเท่านั้น แต่ยังช่วยเรื่องสุขภาพจิตและความเป็นอยู่ที่ดีโดยรวมในอนาคตด้วย การมีคลังคำศัพท์ที่เหมาะสมเพื่อการบอกความคิดและความรู้สึกออกมาได้จะช่วยให้เด็ก ๆ แสดงความคิดเห็นและสื่อสารกับผู้อื่นได้ดีขึ้น ทักษะทางภาษายังมีความสำคัญต่อการทำงานร่วมกับผู้อื่น เช่นการอภิปรายและการเจรจาต่อรองที่โรงเรียนหรือที่บ้าน ความสามารถในการเข้าใจผู้อื่น และบอกให้ผู้อื่นเข้าใจตนเองได้จะช่วยให้ลูกมีชีวิตที่มีความสุขมากขึ้นในอนาคตได้
รับรองโดย:
เกศสุภา จิระการณ์ (นักสุขภาพจิต) (1 พฤศจิกายน 2023)
