ประจำเดือนขาด เป็นเพราะอะไร?
ผู้หญิงหลายคนมีปัญหารอบเดือนไม่สม่ำเสมอหรือมีประจำเดือนขาด และส่วนใหญ่ก็ไม่เข้าใจว่าเกิดจากสาเหตุอะไร
ผู้หญิงหลายคนมีปัญหารอบเดือนไม่สม่ำเสมอหรือมีประจำเดือนขาด และส่วนใหญ่ก็ไม่เข้าใจว่าเกิดจากสาเหตุอะไร
รอบเดือนของผู้หญิงเป็นพื้นฐานของสุขภาพระบบสืบพันธุ์ การมีรอบเดือนที่สม่ำเสมอหมายความว่าร่างกายของคุณทำงานได้เป็นปกติ อย่างไรก็ตามด้านล่างนี้คือเหตุผลที่อาจทำให้ประจำเดือนไม่มาได้
ความเครียด
ความเครียดอาจส่งผลต่อร่างกายได้อย่างมาก โดยเฉพาะต่อรอบเดือน ความเครียดเรื้อรังจะส่งผลต่อสมองส่วนที่ทำหน้าที่ในการควบคุมฮอร์โมน ซึ่งทำให้ประจำเดือนไม่มาหรือมาไม่สม่ำเสมอ อาการที่เป็นร่วมด้วยมีตั้งแต่ปวดหัว นอนไม่หลับ ความอยากอาหารเปลี่ยนแปลง ไม่มีสมาธิและหงุดหงิดง่ายขึ้น หากคุณมีอาการเหล่านี้พร้อม ๆ กับประจำเดือนขาด อาจมีสาเหตุจากความเครียด
น้ำหนักลดลงมาก หรือออกกำลังกายหนักมาก
หากน้ำหนักของคุณเปลี่ยนแปลงอย่างมาก หรือมีการทำกิจกรรมทางกายมาก ๆ อาจส่งผลต่อฮอร์โมน ซึ่งจะทำให้รอบเดือนมีการเปลี่ยนแปลงได้ การลดน้ำหนักหรือเพิ่มน้ำหนักมาก ๆ ในเวลาอันรวดเร็ว หรือการออกกำลังกายอย่างหนักอาจทำให้ประจำเดือนขาดได้ นอกจากประจำเดือนไม่มาแล้วคุณอาจรู้สึกเหนื่อยล้า มีปัญหาในการนอนหลับ หรือทนต่ออากาศหนาวไม่ได้ ในกรณีที่ออกกำลังกายหนัก คุณอาจสังเกตว่าร่างกายบาดเจ็บได้ง่าย สมรรถภาพทางกายแย่ลง หรือมวลกระดูกลดลง หากคุณกำลังประสบปัญหานี้ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เกี่ยวกับการปรับกิจวัตรการทานอาหารและการออกกำลังกาย
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ หรือ PCOS (Polycystic ovary syndrome)
ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบเป็นภาวะที่รังไข่สร้างแอนโดรเจนซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชายออกมามากกว่าปกติ ความไม่สมดุลของฮอร์โมนนี้อาจไปรบกวนการพัฒนาของไข่และการตกไข่ ซึ่งมักทำให้ประจำเดือนขาดหรือมาไม่สม่ำเสมอ อาการมีตั้งแต่มีขนที่ใบหน้าหรือร่างกายมากกว่าปกติ สิวขึ้นมาก น้ำหนักขึ้น และมีจุดด่างสีเข้มที่ผิวหนัง ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้มีบุตรยาก แต่หากได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง ผู้หญิงหลาย ๆ คนที่เคยมีภาวะนี้ก็จะสามารถมีรอบเดือนที่สม่ำเสมอได้ หากคุณมีอาการต่าง ๆ เหล่านี้พร้อมกับประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอก็เป็นเรื่องสำคัญที่ควรปรึกษาผู้ให้บริการทางการแพทย์
การตั้งครรภ์
ประจำเดือนขาดเป็นสัญญาณแรก ๆ ของการตั้งครรภ์ โดยอาการอื่น ๆ ของการตั้งครรภ์ช่วงแรกได้แก่หน้าอกคัดตึง คลื่นไส้ อาเจียน ปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ และความเหนื่อยล้า หากคุณมีความเสี่ยงที่จะต้ังครรภ์และประจำเดือนไม่มา ลองพิจารณาใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ที่บ้าน หากผลออกมาเป็นบวกหรือคุณมีสัญญาณอื่น ๆ ของการตั้งครรภ์ก็เป็นเรื่องสำคัญที่ควรนับพบผู้ให้บริการทางการแพทย์
ระยะเริ่มต้นของการหมดประจำเดือน (Perimenopause)
ระยะเริ่มต้นของการหมดประจำเดือนคือช่วงเปลี่ยนผ่านเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน โดยอาจเริ่มเมื่อผู้หญิงอยู่ในช่วงอายุ 40 กว่าปี หรือแม้แต่ช่วงอายุ 30 กว่าปี ในช่วงนี้ระดับเอสโตรเจนในร่างกายจะแปรปรวน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อรอบเดือน ซึ่งอาจทำให้ประจำเดือนขาดได้ อาการอื่น ๆ ได้แก่การร้อนวูบวาบ เหงื่อออกตอนกลางคืน อารมณ์เปลี่ยนแปลงไป ช่องคลอดแห้ง และมีปัญหาในการนอนหลับ หากคุณมีอาการเหล่านี้ควรติดต่อผู้ให้บริการทางการแพทย์เพื่อช่วยจัดการอาการต่าง ๆ ในช่วงเปลี่ยนผ่านนี้
ปัญหาทางสุขภาพอื่น ๆ
ปัญหาทางสุขภาพอื่น ๆ เช่น ปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ หรือโรคเบาหวานอาจส่งผลต่อรอบเดือนได้เช่นกัน หากคุณประจำเดือนขาดและไม่ได้เกิดจากเหตุผลอื่น ๆ ด้านบน การปรึกษาผู้ให้บริการทางการแพทย์ก็อาจเป็นความคิดที่ดี
มีเหตุผลหลาย ๆ อย่างที่อาจทำให้คุณประจำเดือนขาดไป การมีประจำเดือนไม่สม่ำเสมอเป็นครั้งคราวถือเป็นเรื่องปกติ แต่หากประจำเดือนขาดบ่อย ๆ ก็เป็นเรื่องสำคัญที่ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อคัดกรองปัญหาสุขภาพที่อาจซ่อนอยู่
หัวใจสำคัญในการรักษาสุขภาพของรอบเดือนคือการดูแลสุขภาพโดยรวม ดังนั้นจึงควรคอยสังเกตความเปลี่ยนแปลงของร่างกายเพราะนั่นคือสัญญาณที่บ่งบอกภาวะสุขภาพในปัจจุบัน บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ข้อมูล และไม่ควรใช้แทนคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ควรปรึกษาผู้ให้บริการทางการแพทย์หากมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพของคุณ
รับรองโดย:
นพ. สิริเชษฐ์ อเนกพรวัฒนา (แพทย์ภาวะเจริญพันธุ์) (1 สิงหาคม 2023)