Tiểu không tự chủ: nguyên nhân, chẩn đoán và cách kiểm soát

Các vấn đề về kiểm soát bàng quang và tiêu hoá là những triệu chứng thường gặp trong thai kỳ cũng như sau khi sinh. 

Trên thực tế, cứ 3 phụ nữ đã từng sinh con thì có 1 người đôi khi có thể có triệu chứng này.

Nguyên nhân
Trong thai kỳ, các vấn đề về bàng quang và tiêu hoá được cho là do yếu cơ sàn chậu. Nếu cơ sàn chậu yếu, mẹ có thể có các triệu chứng sau: 

• Són tiểu khi ho, hắt hơi, nâng nhấc đồ vật, cười hoặc tập thể dục 
• Mất khả năng kiểm soát xì hơi
• Đột ngột mắc đi tiểu hoặc đi đại tiện 
• Són phân sau khi đi đại tiện 
• Khó vệ sinh sạch sau khi đi đại tiện 
• Cảm thấy khó đại tiện trừ khi thay đổi tư thế hoặc dùng ngón tay trợ giúp
• Cảm thấy có một khối u trong âm đạo hoặc cảm giác bị kéo xuống (thường vào cuối ngày), điều này gợi ý rằng có ít nhất một cơ quan vùng chậu bị sa ra ngoài 

Tiếp cận các vấn đề về tiêu/ tiểu không tự chủ
Mặc dù quá trình sinh con diễn ra thuận lợi nhưng một số phụ nữ có xu hướng xảy ra nhiều vấn đề về kiểm soát tiêu/tiểu tự chủ như hội chứng ruột kích thích hoặc đi tiểu gấp. 

Các yếu tố khiến mẹ có nguy cơ gặp các vấn đề tiêu tiểu không tự chủ bao gồm: 

• Mang thai con so
• Thai to
• Chuyển dạ kéo dài, đặc biệt trong trường hợp kéo dài giai đoạn hai của quá trình chuyển dạ – giai đoạn sổ thai
• Sinh khó – có vết khâu hoặc vết rách ngoài âm đạo khi cần phải giúp sinh bằng dụng cụ như sinh hút hoặc kẹp forceps

Quản lý tình trạng yếu cơ sàn chậu
Việc chuyển dạ có thể kéo căng cơ sàn chậu của mẹ. Sau đây là một số gợi ý có thể giúp cải thiện chức năng cơ: 

• Cố gắng gồng, đỡ và giữ cơ sàn chậu trước khi mẹ hắt hơi, ho, xì mũi hoặc nâng nhấc vật nặng 
• Bắt chéo chân và siết chặt hai chân vào nhau trước mỗi lần ho hoặc hắt hơi
• Nhờ người khác nâng nhấc vật nặng 
• Tránh các bài tập có nhảy 
• Tập luyện cơ sàn chậu để tăng cường sức cơ và cải thiện triệu chứng 

Cải thiện sau 6 tháng
Tình trạng tiểu không tự chủ thường được cải thiện trong vòng 6 tháng đầu sau khi sinh. Nếu tình trạng không cải thiện hay kéo dài hơn 6 tháng, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu hoặc điều dưỡng . 

Sinh mổ và triệu chứng tiểu không tự chủ
Sinh mổ có thể làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng về tình trạng tiểu không tự chủ.