วิธีเลี้ยงลูกให้ดีโดยไม่ต้องลงโทษ

เมื่อเราลงโทษใครสักคน เราก็มักจะหวังว่าเขาจะสำนึกผิดและทำตัวให้ดีขึ้นในอนาคต แต่จริง ๆ แล้วมีหลักฐานน้อยมากที่พิสูจน์ว่าการลงโทษนั้นได้ผล 

และไม่มีหลักฐานไหนเลยที่บอกว่าการลงโทษลูกจะทำให้ชีวิตของเขาดีขึ้น อันที่จริงงานวิจัยเสนอแนะให้ทำตรงกันข้ามอีกด้วย

ทำไมการลงโทษถึงไม่ดี?
คุณอาจคิดว่าการลงโทษคือการปรับพฤติกรรมของลูก แต่จริง ๆ แล้วการลงโทษไม่ช่วยให้เขาเปลี่ยนพฤติกรรมแย่ ๆ นั้นได้เลย 

แทนที่จะมีอิทธิพลทางบวกต่อชีวิตของเด็ก การลงโทษอาจทำให้เกิดสิ่งต่อไปนี้: 

• ลูกจะเริ่มกลัวและหลีกหนี การลงโทษจะบั่นทอนสายสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดของคุณและลูก ทำให้ลูกเกิดความแค้นเคือง และไม่ไว้ใจคุณ
• ลูกกลายเป็นคนเอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง เมื่อถูกลงโทษ เด็กมักจะเพ่งความสนใจไปที่ผลที่ตามมาที่เขาไม่ชอบใจ และไม่ได้คิดถึงผลของสิ่งที่เขาทำซึ่งทำให้คนอื่นเดือดร้อน 
• ลูกกลายเป็นคนไม่ซื่อสัตย์ การลงโทษเด็กทำให้เขาเรียนรู้ที่จะโกหกเพื่อที่จะได้หลีกเลี่ยงการโดนลงโทษ นักจิตวิทยาพบว่าความกลัวโดนลงโทษจะทำให้เด็กโกหกเก่งขึ้น
• ลูกอาจหลีกหนีเมื่อเขาโตขึ้น การลงโทษไม่เพียงแต่จะทำให้ลูกหลีกหนีคุณในชั่วขณะนั้น ๆ แต่อาจทำให้เขาอยากหนีไปเมื่อเขามีอิสระพอจะดูแลตัวเองได้
• ลูกอาจสูญเสียสำนึกทางศีลธรรม การลงโทษอาจทำให้ลูกพยายามเลียนแบบพฤติกรรมของคนที่มีอำนาจมากกว่า และลืมสำนึกว่าสิ่งไหนดีหรือไม่ดี 

แทนที่จะลงโทษลูก ขอแนะนำให้ลองเปลี่ยนมุมมองสักนิด

ให้ความสนใจต่อพฤติกรรมที่ดี
เช่นเดียวกับเด็กคนอื่น ๆ ลูกนั้นอยากให้คุณสนใจ ดังนั้นยิ่งคุณสนใจพฤติกรรมที่ดีของเขามากเท่าไหร่ เขาก็จะพยายามทำพฤติกรรมเหล่านั้นซ้ำอีกเรื่อย ๆ แต่ถ้าคุณให้ความสนใจกับการกระทำแย่ ๆ ของเขา เขาก็จะยิ่งทำตัวแย่ลง

สมมุติว่าลูกตีเด็กคนอื่น จากนั้นคุณโกรธมากและตะโกนเสียงดังใส่เขา “นี่ลูกตีเด็กคนอื่นได้ยังไง ต่อไปห้ามทำอีกนะ!” พอเป็นแบบนี้ลูกก็จะเรียนรู้ว่าถ้าเขาต้องการความสนใจจากคุณเมื่อไหร่ ก็ให้ทำพฤติกรรมนี้ซ้ำอีก 

แทนที่จะให้ความสนใจกับลูก คุณควรหันไปสนใจเด็กที่ถูกตีเป็นอันดับแรก ให้แสดงความใส่ใจดูแลเด็กคนนั้นก่อน แล้วค่อยหันไปหาลูก และบอกกับเขาด้วยเสียงสงบนิ่งว่าคุณไม่ชอบพฤติกรรมแบบนี้