Cổ tử cung ngắn: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Cổ tử cung ngắn là một trong những yếu tố liên quan đến chuyển dạ sớm và sinh non.

Phát hiện sớm vấn đề tiềm ẩn này sẽ giúp việc điều trị dễ dàng hơn và thai kỳ có kết quả tốt hơn.

Cổ tử cung ngắn và hở eo tử cung là gì?
Cổ tử cung ngắn được định nghĩa là tình trạng chiều dài cổ tử cung ngắn hơn bình thường trong thai kỳ. Đánh giá chiều dài cổ tử cung dựa vào siêu âm qua ngã âm đạo được tiến hành qua thăm khám định kỳ thông thường trước sinh.

Cổ tử cung ngắn và hở eo tử cung ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?
Khi cổ tử cung ngắn bất thường, cơ chế bảo vệ thai và sản phụ không được đảm bảo. Tình trạng này dẫn đến xóa sớm của cổ tử cung, hay còn gọi là suy cổ tử cung hoặc hở eo tử cung.

Cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ sảy thai, chuyển dạ sinh non và sinh non. Chuyển dạ sinh non là một yếu tố nguy cơ của rất nhiều biến chứng nghiêm trọng như thai chết lưu, trẻ sinh nhẹ cân, xuất huyết trong sọ, và khuyết tật bẩm sinh.

Các dấu hiệu của hở eo tử cung
Có rất nhiều phụ nữ bị hở eo tử cung mà không thấy dấu hiệu sớm nào trong thai kỳ. Tuy nhiên, một số phụ nữ có thể cảm thấy khó chịu nhẹ hoặc bị ra máu trong khoảng tuần thứ 14-20 của thai kỳ. Một số sản phụ ghi nhận các triệu chứng như sau:

•  Cảm giác căng vùng chậu
•  Đau lưng
•  Đau bụng quặn cơn nhẹ 
• Thay đổi màu sắc dịch tiết âm đạo
• Chảy máu âm đạo nhẹ

Khi nào cần đi khám?
Ở một số bệnh viện việc thăm khám và chẩn đoán cổ tử cung ngắn không được thực hiện thường quy trừ trường hợp bạn có lý do để kiểm tra. Một vài lý do bao gồm:

• Dấu hiệu chuyển dạ sinh non trước 37 tuần tuổi
• Nguy cơ sinh non- tiền sử sinh non hoặc trong gia đình có người thân đã từng sinh non
• Đa thai như song sinh hoặc sinh ba
• Tiền sử sảy thai nhiều lần ở tam cá nguyệt thứ hai
• Tiền sử phẫu thuật cổ tử cung
• Tổn thương âm đạo trong lần sinh trước 

Trong trường hợp nghi ngờ cổ tử cung ngắn, nên kiểm tra bằng siêu âm đầu dò âm đạo để chẩn đoán thêm. Siêu âm dò âm đạo được đánh giá là tiêu chuẩn vàng để đo chiều dài cổ tử cung và thường được thực hiện vào đầu tam cá nguyệt thứ hai, khoảng 16 tuần. Nếu mẹ từng bị sảy thai hoặc sinh non trước đây, ở tuần thai kì này chiều dài cổ tử cung ngắn hơn 25mm, mẹ sẽ được chẩn đoán cổ tử cung ngắn.

Điều trị
Bác sĩ của mẹ sẽ đề nghị thực hiện khâu eo tử cung. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ giữ cho cổ tử cung đóng bằng một sợi chỉ có độ bền cao. Thời điểm chỉ định thực hiện khoảng tuần thứ 13 đến 14 của thai kỳ. Chỉ sẽ được lấy ra khi thai đã đủ tháng, khoảng quanh 37 tuần tuổi thai. Đôi khi dụng cụ nâng cổ tử cung vòng Arabin có thể được sử dụng để giảm các biến chứng có thể xảy ra do thủ thuật khâu eo cổ tử cung. Progesterone đặt âm đạo cũng là một cách dự phòng khác dưới sự giám sát của các chuyên gia sản khoa.

Yếu tố nguy cơ
Một số nguyên nhân có thể ảnh hưởng đến chiều dài cổ tử cung và gây ra tình trạng cổ tử cung ngắn có thể kể đến:

• Do bẩm sinh: Dị tật tử cung có thể ảnh hưởng đến kích thước cổ tử cung và gây hở eo tử cung
• Phẫu thuật cổ tử cung trước đó: Quá trình phẫu thuật điều trị các bệnh lý ở cổ tử cung liên quan đến kết quả Paps smear bất thường có thể ảnh hưởng đến kích thước cổ tử cung và hở eo tử cung. Ngoài ra các quá trình phẫu thuật khác như nong cổ tử cung và nạo lòng tử cung cũng liên quan tới hở eo tử cung. 
• Sang chấn cổ tử cung: cổ tử cung bị rách trong lần chuyển dạ trước, tuy rằng điều này cũng hiếm khi xảy ra
• Những nguyên nhân khác: Nhiễm trùng và viêm nhiễm cũng gây đến hở eo tử cung 

Phòng tránh
Nếu mẹ có nguy cơ cao, tuy không thể phòng tránh hở eo tử cung nhưng cũng có nhiều cách giúp cho một kì thai kì đạt đủ tuần và khỏe mạnh như sau:

• Thăm khám trước sinh định kỳ: Khi thăm khám bác sĩ sẽ có thể theo dõi sức khỏe của mẹ và bé
• Ăn uống khoa học: Trong suốt thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ sẽ cần bổ sung nhiều folic acid, sắt, canxi, và một số chất dinh dưỡng thiết yếu khác. Uống vitamin tổng hợp trước sinh giúp cho mẹ và thai nhi có một thai kỳ khỏe mạnh và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
• Tránh các chất nguy hiểm: Không hút thuốc, uống rượu và ma túy bất hợp pháp. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêu thụ bất kì loại thuốc kê đơn hay thuốc uống bổ sung nào.