7 mẹo nuôi dạy con hiệu quả

Nuôi dạy con là trải nghiệm thú vị nhất trong cuộc đời của bố mẹ. Nhưng đôi lúc, hành trình này có thể trở nên khó khăn, nhất là khi bố mẹ nhận thấy một số hành vi của con cần được uốn nắn cẩn thận.

Dưới đây là một số mẹo nuôi dạy con dựa trên bằng chứng khoa học mà bố mẹ có thể tham khảo:

1. Khen ngợi khi con có hành vi tốt
Dù tích cực hay tiêu cực, chúng ta biết rằng sự chú ý của bố mẹ sẽ củng cố hành vi của con. Đó là lý do vì sao bố mẹ nên công nhận những hành vi tốt của con của mẹ bằng cách khen ngợi một cách cụ thể và tập trung vào quá trình hơn là kết quả. Ví dụ, thay vì nói “Con làm tốt lắm”, bố mẹ có thể nói “Mẹ rất thích cách con đặt cuốn sách nhỏ màu xanh trở lại ngăn trên cùng của giá sách, con của mẹ ạ”. Như vậy, bé không chỉ hiểu được những điều bố mẹ mong muốn và biết cách hành xử đúng đắn mà con còn mở rộng được kỹ năng ngôn ngữ.

2. Lờ đi một số hành vi của bé
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, giống như khen ngợi những hành vi tốt, bỏ qua một số lỗi nhỏ và vô hại của con có thể giúp bé không lặp lại hành vi đó. Lý do là bởi con của mẹ luôn muốn được bố mẹ chú ý và quan tâm. Khi con cảm thấy bố mẹ không chú ý đến mình, bé sẽ la hét, gào khóc hoặc ăn vạ. Lúc này, nếu bố mẹ phản ứng lại, ngay cả khi đó là phản ứng tiêu cực, bé sẽ nghĩ rằng hành vi la hét, gào khóc có tác dụng thu hút sự chú ý của bố mẹ và tiếp tục lặp lại. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là cố tình lờ đi một hành vi của bé sẽ mang lại hiệu quả lâu dài. Bố mẹ nên quan tâm đến con khi con bắt đầu thể hiện nhu cầu được quan tâm. Nhờ đó, con sẽ ít thực hiện các hành động vượt quá giới hạn để gây sự chú ý với bố mẹ.

3. Nếu bố mẹ cần thời gian riêng tư để làm việc, trước hết hãy dành vài phút cho con của mẹ
Nếu bố mẹ cần tập trung làm việc trong 1 giờ, tốt nhất hãy dành 10 phút để chơi cùng con của mẹ trước khi bắt đầu công việc. Khi con của mẹ có thể tự chơi một mình, bé sẽ để bố mẹ rời đi trong 50 phút còn lại. Ngược lại, nếu bố mẹ bắt đầu làm việc ngay, con của mẹ sẽ làm phiền để cố gắng thu hút sự chú ý của bố mẹ trong suốt 1 giờ đó. Kết quả thế nào phụ thuộc vào sự lựa chọn của bố mẹ!

4. Tìm hiểu sự phát triển của trẻ nhỏ
Khi hiểu được quá trình phát triển của bé, bố mẹ sẽ nhận ra nhiều điều mà người lớn thường cho là không đúng nhưng lại có thể giúp con của mẹ học hỏi và phát triển. Những kiến thức này có thể giúp bố mẹ thay đổi góc nhìn và dễ dàng vượt qua những trải nghiệm khó khăn, thay vì nổi giận khi nghĩ rằng hành vi của con là không tốt. 3 học thuyết về sự phát triển của trẻ nhỏ mà bố mẹ có thể tìm hiểu là: Erikson’s 8 Stages of Development, Piaget’s Theory of Development, The Attachment Theory

5. Bố mẹ hãy làm gương cho con
Bé học hỏi chủ yếu bằng cách quan sát hành động của người lớn, đặc biệt là bố mẹ. Một số người cho rằng 80% kiến thức bé học được thông qua ngôn ngữ cơ thể và quan sát người khác làm mẫu, chỉ 20% thông qua lời nói. Dù quan điểm này đúng hay sai, bố mẹ vẫn luôn là hình mẫu quan trọng nhất đối với con. Vì vậy, bố mẹ hãy chú ý đến hành động và lời nói của mình với những người xung quanh. Nếu bố mẹ cư xử cục cằn, tính cách của cũng có thể trở nên thô lỗ. Ngược lại, nếu bố mẹ cư xử dịu dàng, thân thiện, con có thể trở thành người chan hòa, ấm áp.

6. Dành thời gian cho con
Dù bận rộn đến đâu, bố mẹ vẫn nên dành thời gian để chơi với con càng nhiều càng tốt. Các bé học hỏi thông qua những tương tác trực tiếp nhiều hơn bất kỳ cách thức nào khác. Những trải nghiệm này giúp con hình thành khả năng ngôn ngữ và cho phép trí nhớ làm việc tạo dựng chức năng điều hành cho não bộ. Chức năng điều hành thể hiện quá trình chúng ta lập kế hoạch, tập trung và xử lý thành công nhiều nhiệm vụ khác nhau. Tuy nhiên, quan trọng hơn cả, khi bố mẹ dành thời gian cho con, con của mẹ sẽ xây dựng được lòng tin và hình ảnh tích cực về bản thân. Nếu bé tin tưởng bố mẹ và bản thân mình ngay từ khi còn nhỏ, con có thể phát triển niềm tin vào thế giới, mọi người xung quanh và năng lực của mình trong tương lai.

7. Đừng quên dành thời gian cho bản thân
Dù vất vả và bận rộn thế nào, bố mẹ cũng cần dành thời gian cho riêng mình. Điều này rất quan trọng vì trẻ nhỏ có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi sự căng thẳng của bố mẹ. Nói cách khác, khi bố mẹ hạnh phúc, con cũng sẽ vui vẻ.