Tình trạng dị ứng ngày càng phổ biến ở trẻ nhỏ

Trong cuộc phỏng vấn chuyên sâu với Tiến sĩ Piyawut Kreetapirom, một bác sĩ nhi khoa, đồng thời là chuyên gia về dị ứng, ông đã giải thích lý do vì sao ngày càng nhiều trẻ nhỏ bị dị ứng.

Tỉ lệ dị ứng ở trẻ nhỏ có thực sự tăng lên?
Số lượng trẻ nhỏ bị dị ứng đang có xu hướng gia tăng. Đây có thể là kết quả của sự tiến bộ trong y học khi ngày càng nhiều bé được chẩn đoán chính xác và kịp thời. Nói cách khác, không phải nhiều bé bị dị ứng hơn. Thay vào đó, các chuyên gia nhận ra rằng những trận ốm vặt mà bố mẹ nghĩ rằng con không may mắc phải thực chất là do dị ứng – một bệnh có thể phòng tránh dễ dàng.

Nguyên nhân khiến tỷ lệ dị ứng ngày càng gia tăng?
Ngoài yếu tố di truyền, một trong những nguyên nhân gây dị ứng là điều kiện sống như thường xuyên ăn thực phẩm chế biến sẵn, ở trong nhà nhiều và ít tiếp xúc với thiên nhiên. Tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng cũng góp phần gây ra nhiều bệnh dị ứng.

Các bệnh dị ứng có thể gặp ở trẻ nhỏ
‘Dị ứng’ là thuật ngữ bao gồm nhiều loại bệnh với các triệu chứng khác nhau. Có thể phân chia tình trạng này theo độ tuổi:

• Bé từ 0 – 1 tuổi: Bé dưới 1 tuổi có thể gặp 2 dạng dị ứng. Dị ứng thực phẩm với biểu hiện ngứa mắt, sưng môi, phát ban, đau bụng, nôn trớ khi ăn phải thực phẩm gây dị ứng. Các bác sĩ sẽ quan sát triệu chứng để xác định xem con có bị dị ứng hay không, từ đó quyết định cần tránh hay có thể tiếp tục cho bé ăn thực phẩm đó. Một dạng dị ứng khác cũng phổ biến ở trẻ dưới 1 tuổi là viêm da với biểu hiện da khô, nổi mẩn đỏ. Một số bé còn có phát ban hình tròn trên má hoặc bị rò bạch huyết.
• Bé từ 1 – 3 tuổi: Một trong những bệnh dị ứng phổ biến nhất ở độ tuổi này là co thắt phế quản. Bé có biểu hiện mệt mỏi, dễ cảm lạnh hoặc khó thở.
• Bé từ 3 – 5 tuổi: Co thắt phế quản kéo dài có thể dẫn đến hen suyễn. Nếu bé có biểu hiện mệt mỏi sau khi chơi đùa một lúc và cần nghỉ ngơi nhiều; hoặc ho khi chạy nhảy, có thể con cần khí dung để ổn định tình trạng này. 

Ngoài các bệnh dị ứng được phân theo độ tuổi, có tới 30% trẻ nhỏ mắc viêm mũi. Đây là một trong những bệnh dị ứng phổ biến nhất hiện nay. Các triệu chứng của bệnh lý này bao gồm chảy nước mũi, hắt hơi vào buổi sáng, thở khò khè, dễ bị cảm lạnh. 

Một số bệnh dị ứng có thể tự biến mất khi bé lớn lên. Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát ở độ tuổi 40, khi cơ thể dần yếu đi.

Khi nào cần đưa bé đi khám bác sĩ nếu con bị dị ứng?
Nếu bé có các biểu hiện nghiêm trọng như sưng môi, sưng mắt, khó thở, bố mẹ cần đưa con tới bệnh viện ngay lập tức. Trong trường hợp con chỉ có những triệu chứng nhẹ như phát ban kích thước nhỏ, khô da, có thể chưa cần vội vàng đi khám ngay. Tuy nhiên, nếu bố mẹ nghi ngờ con bị dị ứng, nên đưa bé đi khám thay vì tự tìm hiểu thông tin trên mạng vì có nhiều tài liệu không đáng tin cậy, dẫn đến bỏ sót các vấn đề nghiêm trọng.

Phát ban ở trẻ sơ sinh có chắc chắn là dấu hiệu của dị ứng?
Phát ban không có nghĩa là dị ứng. Hầu hết trẻ sơ sinh đều có tình trạng phát ban và khô da. Những triệu chứng này thường tự biến mất sau 2 – 3 tháng. 

Thói quen ăn uống của mẹ có khiến con bị dị ứng thực phẩm không?
Các bác sĩ khuyên mẹ nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng. Không nên kiêng hoàn toàn bất kỳ thực phẩm nào, đồng thời không ăn quá nhiều một loại thức ăn nhất định. Bởi lẽ loại thực phẩm mà mẹ tránh hoặc ăn quá nhiều có thể trở thành tác nhân gây dị ứng cho con. Vì vậy, mẹ nên duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh với đa dạng các loại thực phẩm khác nhau.

Bé có thể bị dị ứng qua sữa mẹ không?
Câu trả lời là có. Một số loại thực phẩm có thể xuất hiện trong sữa mẹ, sữa bò, trứng hoặc đậu nành. Tuy nhiên, rất hiếm bé bị dị ứng với những thực phẩm trên. Hơn nữa, chỉ trong trường hợp bị dị ứng rất nghiêm trọng, con mới có biểu hiện bất thường khi ăn một lượng nhỏ thức ăn gây dị ứng. Do đó, mẹ có thể ăn các loại thức ăn khác nhau, miễn là an toàn và không gây hại cho con.

Lời khuyên cuối cùng
Bố mẹ nên cho con khám phá tất cả các món ăn khác nhau và cho bé chơi đùa ngoài trời cũng như chạy nhảy thỏa thích. Hãy chăm sóc con cẩn thận nhưng đừng quá lo lắng và sợ hãi!